Visconserven Ati Manel

Ik werd vaak verteld over mijn overgrootvader, Ati Manel. Dat hij zo was, dat hij zo was, dat hij dit deed, dat hij dat deed. Hij had een inblikkenbedrijf, dat hij met moeite maar met veel energie was begonnen. De Eerste Wereldoorlog bracht koorts in de Portugese inblikkenindustrie. In het midden van de jaren twintig waren er ongeveer vierhonderd nationale fabrieken. Eind dertig werden ze teruggebracht tot minder dan de helft. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, nam de vraag naar blikjes weer toe. En Ati Manel had geen handen om te meten. Soms stuurde hij kleine pakketjes naar vrienden die hij in het buitenland had. Het lijkt erop dat ze op de bestemming zijn aangekomen alsof ze op dat moment het beste cadeau ter wereld waren. En dat waren ze. Gelukkig zijn ze dat nog steeds om andere redenen. De gezondheid van mijn overgrootvader was op dat moment al armworstelen met zijn wilskracht. Maar hij was nog steeds getuige van de welvaart van de jaren vijftig. Ik heb Ati Manel nooit leren kennen, noch zijn ingeblikte vis. De dingen die van hem overbleven in het huis van Reveles waren daar en wonnen het stof van de tijd. Toen we het deelden, liepen we het huis in en wisselden we jeugdverhalen uit tussen broers. Week naar de valdeur die uitkeek over de kelder. En tussen boeken en andere kantoorspullen vonden we een aantal dingen die te maken hadden met de productie en marketing 2 / 12 van ingeblikt voedsel. Postzegels, zinkgravures, enkele zeefdruk, fotolithografie, houtsoorten, scherp, de ene of de andere kleurproef, een draadtelling, clichés, lithografische stenen, offsetplaten, labeldozen, postzegels, een notitieboekje met formules en recepten van conservering, een ander met aantekeningen van de buitenlandse markt, nog een andere, met contacten van agenten, producenten en vissers met persoonlijke aantekeningen, brieven ontvangen uit verschillende landen met opmerkingen over conserven.

Ik had alleen ogen voor deze  relikwieën. Als ontwerper was dit erfgoed toevertrouwd. Ik heb alles in elkaar gezet, schoongemaakt, georganiseerd, opgeruimd, en voelde de aantrekkingskracht van een identiteit gekenmerkt door de tekenen van een gouden eeuw. Ik heb de alfabetten en de paletten teruggevonden. Ik heb plots, netwerken, steken opnieuw gemaakt. Ik heb de grafische strategieën aangepast aan de nieuwe vereisten, aan de bijzonderheden en normen van de markten in verschillende landen en continenten. Ik heb de oplossingen vernieuwd en bijgewerkt, met behoud van de geest en visuele omgevingen van de tijd van mijn overgrootvader. Maar dit alles zou alleen logisch zijn met een andere toewijding, met speciale aandacht voor zijn aantekeningen, zijn zorg en verbinding met de producenten, zijn eisen met de grondstof, zijn relatie met de leveranciers, met de veilingen, met de vissers die culmineren in zijn formules en recepten, nadenken over hoe de authenticiteit van vroeger kan worden hersteld en behouden, door te profiteren van de beste huidige productieomstandigheden: proberen de knowhow van de versheid van de garfish, de scheermesschelpen of de conservering van sint-jakobsschelpen te combineren, zich realiserend de manier waarop de beste olie voor sardines 3 / 12 werd gekozen, de zorg waarmee tonijnfilets, gemarineerde mosselen, inktvisvulling, knoflooksaus voor octopus werd bereid.

Geniet ervan! Eet smakelijk!